Internetowy Słownik Łowiecki

Każda grupa ludzi ma swój własny język, którym posługuje się w codziennej komunikacji. Tak samo jest w przypadku myśliwych, którzy wykorzystują bogactwo swojego języka specjalistycznego, czasami znacznie różniącego się od pospolitego języka polskiego. Gwara myśliwska nierzadko wydaje się tajemnicza, a słowa w niej używane rzadko spotyka się poza środowiskiem myśliwskim. Choć wiele słów na pierwszy rzut oka może wydawać się tajemniczą hybrydą pomiędzy językiem polskim a obcymi gatunkami fauny, to w rzeczywistości posiada ona swoją logikę i ściśle określone znaczenie. Jednakże stanowi ona fascynujący temat dla wszystkich, którzy chcą poznać tajniki polowań oraz zanurzyć się w klimacie życia na łonie natury.

Historia i kultura gospodarowania lasami

Gwara myśliwska, to nie tylko specjalistyczny język, ale również nieodłączny element życia w lesie i puszczy. W Polsce pierwsze wzmianki o myśliwych sięgają średniowiecza, a już wówczas łowy zajmowały istotną rolę w kulturze i tradycji narodowej. Są one obecne w polskiej poezji, literaturze i sztuce. Polowanie jako forma kultury i sztuki to typowo europejska tradycja, która w Polsce ma swoje wyjątkowe zaszłości. Warto poświęcić chwilę, by zastanowić się, dlaczego gospodarowanie lasami i polowania tak bardzo wpłynęły na kształtowanie się języka, którym posługują się polscy myśliwi.

Specyfika języka myśliwskiego

Gwara myśliwska to specyficzny język, który w swoim słownictwie i gramatyce ściśle nawiązuje do dziedziny wiedzy, której zasadniczym celem jest gospodarowanie zwierzyną łowną. Warto podkreślić, że każde województwo posiada swoje cechy dialektalne, swoją kulturę myśliwską, a także swoją gwarę, które w pewnej mierze się różnią. Niemniej jednak, przybliżmy kilka charakterystycznych wyrazów i zwrotów, które najczęściej używane są w gwarze myśliwskiej.

Słownictwo

• Arka – rodzaj psa myśliwskiego

• Bawół – samiczka dzika

• Czatownia – miejsce ukrycia się myśliwych na czas oczekiwania na zwierzynę

• Druciak - rodzaj broni myśliwskiej, używanej do kłucia zwierzyny

• Echa - niewielkie rozmiary usznika lub poroża

• Futrażka – pokarm dla zwierzyny

• Głuszec – ptak z rodziny kurowatych, najczęściej spotykany na terenach leśnych

• Hubka – udźwig, czyli zwierzęta, które myśliwi wynoszą z pola

• Izistnik – miejsce, gdzie schronienie znalazł lis, dacz lub inny drapieżnik

• Knieja – miejsce, gdzie rozpoczyna swój żywot dzik

• Leszka - ciek wodny, diminiutyw od rzeczownika "leśna"

• Norka – schronienie lisa, borsuka lub wydry

• Ochota - grupa myśliwych, którzy opuszczają las przed końcem polowania, nie wychodząc na zwierzynę

• Pęd – proces, w którym myśliwi przepędzają zwierzynę

• Przepaska – niezwykle ważny element ubioru myśliwego, pozwalający zidentyfikować go jako uczestnika polowania

• Rusałka - wężnica, owocująca drzewo liściaste

• Trzepak – narzędzie, za pomocą którego wyczesywane są futra zwierząt łownych.

Gramatyka i składnia

W gwarze myśliwskiej użycie dopełniacza jest bardzo popularne, podobnie jak w przypadku gwary ludowej. Dużą rolę odgrywa również stopień pospolitości, który stosuje się w odniesieniu do zwierząt, np. "bociane", a nie po prostu "bociany".

Ważne są również czasowniki oznaczające polowanie, takie jak:

• Goń: ujęcie zwierzyny żywej siłą, bez użycia broni

• Pędź: przepędzanie zwierzyny przez myśliwych, w celu jej uchwycenia

• Strzelaj: oddanie strzału w celu uchwycenia zwierzęcia.

Odkrywanie tajemnic lasu

Gwara myśliwska to nie tylko zestaw słów i zwrotów, ale również odzwierciedlenie myśliwskiej kultury, historii i dziedzictwa. Nauka jej używania to sposób na lepsze zrozumienie zwyczajów i tradycji związanych z polowaniem, które towarzyszą nam od wieków. Kolejną ważną kwestią jest ochrona lasów i zwierząt, zgodnie z zasadami etyki myśliwskiej. Poznanie tajników życia w lesie i puszczy, to szansa na odkrycie tajemnic natury oraz na wzbogacenie swojej pasji, jaką jest polowanie.